Translate

ΑΣΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ :ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΤΕ ΕΝΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΗΠΟ

Οι κοινοτικοί κήποι είναι ένας παλιός θεσμός σε πολλές πόλεις του κόσμου. Αν και στη χώρα μας είχαν μέχρι τώρα αγνοηθεί, η οικονομική κρίση στην οποία
βουλιάζουμε όλο και βαθύτερα αρχίζει να κάνει ελκυστική μια τέτοια λύση σε πολλούς Έλληνες που αντιμετωπίζουν ή θα αντιμετωπίσουν σε λίγο επισιτιστικά προβλήματα.

Τι είναι ο κοινοτικός κήπος;

Είναι ένας λαχανόκηπος σε μια ανοιχτή έκταση της πόλης, συνήθως σε ένα άδειο οικόπεδο, που τον καλλιεργεί από κοινού μια ομάδα ανθρώπων με σκοπό την παραγωγή φρέσκων λαχανικών για δική τους χρήση ή διανομή σε φίλους, συγγενείς και έχοντες ανάγκη. Κάθε συμμετέχων κηπουρός καλλιεργεί ένα μικρό κηποτεμάχιο ή δύο. Συνήθως τα κηποτεμάχια ενός κοινοτικού κήπου έχουν εμβαδόν 10–30 τετραγωνικά μέτρα.


Ποιος ο σκοπός του κοινοτικού κήπου;

Ο σκοπός ενός κοινοτικού κήπου δεν είναι η εμπορική εκμετάλλευση της γης και της εργασίας, αλλά η παραγωγή συμπληρωματικών τροφίμων για το σπίτι και η καλλιέργεια του πνεύματος συνεργασίας σε μια γειτονιά – πράγματα που όσο περνά ο καιρός αρχίζουν να αποκτούν κρίσιμη σημασία για όλους μας. Παλαιότερα, για πολλούς ήταν η άσκηση ενός δημιουργικού χόμπι, αλλά υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες ένας κοινοτικός κήπος παίρνει μάλλον τον χαρακτήρα επείγουσας ανάγκης παρά ψυχαγωγίας.

Γιατί κοινοτικός (δηλαδή ομαδικός) κήπος;

Μέσα στις αστικές συνθήκες ζωής είναι μάλλον αδύνατο να δημιουργήσεις μόνος σου ένα λαχανόκηπο αν δεν έχεις δικό σου χώρο για καλλιέργεια. Αν διαμένει κανείς σε μονοκατοικία με αρκετό χώρο γύρω, τότε σίγουρα μπορεί να δημιουργήσει ένα λαχανόκηπο στην αυλή, στη βεράντα, ακόμα και στην ταράτσα. Η συντριπτική πλειοψηφία όμως των κατοίκων των μεγαλουπόλεων διαμένει σε διαμερίσματα πολυκατοικιών, οπότε μόνο μέσα από μια ομαδική προσπάθεια μπορεί να έχει πρόσβαση σε καλλιεργήσιμη γη. Από την άλλη πλευρά, με την ομαδική καλλιέργεια τα έξοδα μοιράζονται, όπως μοιράζεται και η καλλιεργητική τεχνογνωσία – πράγμα κρίσιμο για πολλούς κατοίκους πόλεων, ιδίως τους πρωτάρηδες κηπουρούς.

Η λύση

Πάρτε την πρωτοβουλία να ξεκινήσετε εσείς ένα κοινοτικό κήπο. Θα συνεργαστείτε με τους γείτονές σας και άλλα μέλη της κοινότητάς σας για να καλλιεργείτε θρεπτικά και υγιεινά λαχανικά και φρούτα που θα ξέρετε ότι προέρχονται από αξιόπιστη πηγή. Θα μπορείτε να εφοδιάζετε το σπίτι σας με την πλούσια σοδειά σας, καθώς επίσης φίλους και συγγενείς και μέσω φιλανθρωπικών οργανώσεων ανθρώπους που η κρίση τους έφερε στο σημείο να πεινάνε.


Πόσος χρόνος χρειάζεται

Λίγες ώρες για να συμμετάσχετε σε ένα υπάρχοντα κήπο. Αρκετές μέρες για να ξεκινήσετε ένα καινούργιο κήπο. Το ξεκίνημα ενός κοινοτικού κήπου παίρνει χρόνο. Πρέπει να γίνουν πολλές συνεννοήσεις, να βρεθεί ο χώρος, να συμφωνηθούν πράγματα, να οργανωθεί η ομάδα των αρχικών κηπουρών κ.ά. Πρέπει όμως να θυμάστε ότι το τελικό αποτέλεσμα δικαιώνει την προσπάθεια!


5 σπουδαίοι λόγοι για να ξεκινήσετε ένα κήπο


Εξασφαλίζετε φρέσκα λαχανικά στο σπίτι σας.
Διασυνδέεστε με τη γειτονιά σας.
Βοηθάτε φίλους, συγγενείς και έχοντες ανάγκη.
Καλλιεργείτε ένα πνεύμα συνεργασίας με το άμεσο κοινωνικό σας περιβάλλον, γεγονός πολύτιμο για τους δύσκολους καιρούς που ζούμε.
Δημιουργείτε ένα χώρο πράσινου στη γειτονιά σας.


ΒΗΜΑ 1: ΑΡΧΙΣΤΕ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

Φτιάξτε μια οργανωτική επιτροπή
Συζητήστε με φίλους, συγγενείς και γείτονες για να δείτε ποιός ενδιαφέρεται να σας βοηθήσει στο ξεκίνημα του κήπου.
Μαζί με όσους ενδιαφέρονται φτιάξτε μια οργανωτική επιτροπή (τρία με πέντε άτομα είναι αρκετά).
Συγκαλέστε μια αρχική συνάντηση της επιτροπής. Εκεί συζητήστε:


Ποιος είναι ο σκοπός σας.

Ποιοι είναι οι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι σας.

Ποιος επιλέγει τους επικεφαλής και πώς.

Πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις.

Πώς θα μοιραστεί η δουλειά. Ποιος κάνει τί;

Κάντε ένα κατάλογο με το τι χρειάζεται να γίνει και αναθέστε στα μέλη της επιτροπής συγκεκριμένες δουλειές. Π.χ. ποιος θα ασχοληθεί με ζητήματα χρηματοδότησης, ποιος θα βρίσκει νέους συνεργάτες, ποιος θα συντονίζει τις κατασκευές (φράχτη, χώρο αποθήκευσης) κλπ.

Σχεδιάστε ένα εναρκτήριο γεγονός, όπου θα προσκαλέσετε άλλους γείτονες, τις οικογένειές σας, φίλους και οργανώσεις της γειτονιάς – και “πουλήστε” τους την ιδέα να συμμετάσχουν στον κοινοτικό σας κήπο.

Θέστε κάποιους βασικούς κανόνες

Είναι πολύ σημαντικό να θεσπίσετε από την αρχή μερικούς βασικούς κανόνες για τον κήπο σας (βλ. παρακάτω “Δείγματα κανόνων”). Συνεργαστείτε με την οργανωτική επιτροπή για να καταγράψετε τις απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:

Υπάρχουν προϋποθέσεις για τη συμμετοχή (περιοχή κατοικίας, συνδρομή, συμφωνία με τους κανόνες);

Πώς θα διανεμηθούν τα κηποτεμάχια (ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας, την περιοχή κατοικίας, την ανάγκη, σε ομάδες – π.χ. νέοι, ηλικιωμένοι κλπ.);

Πόσο μεγάλα θα είναι τα κηποτεμάχια (ή μήπως πρέπει να υπάρχουν διάφορα μεγέθη ανάλογα με το μέγεθος των οικογενειών ή άλλους παράγοντες);

Πώς πρέπει να σχεδιαστούν τα κηποτεμάχια;

Θέλουμε να είναι οργανικός ο κήπος;

Αν η ομάδα ζητάει συνδρομή, πώς θα χρησιμοποιηθεί το χρήμα; Ποιες υπηρεσίες θα προσφερθούν στους κηπουρούς ως αντάλλαγμα;

Θα συνεργάζεται η ομάδα σε ορισμένες δουλειές (όπως σκάψιμο ή φρεζάρισμα την άνοιξη, φύτεμα φυτών για εδαφοκάλυψη ή κομποστοποίηση);

Όταν εγκαταλείπει κάποιος ένα κηποτεμάχιο, πώς θα επιλέγεται ο επόμενος καλλιεργητής;

Πώς θα αντιμετωπίζει η ομάδα πιθανούς βανδαλισμούς;

Θα υπάρχει κηποτεμάχιο για παιδιά; Και αν ναι, θα είναι δωρεάν για τους γονείς που έχουν ήδη κηποτεμάχιο;

Θα συνεδριάζουν τακτικά οι κηπουροί; Και αν ναι, πόσο συχνά και για ποιο σκοπό;

Θα μοιράζονται οι κηπουροί τα εργαλεία, τους σωλήνες και άλλα παρόμοια πράγματα;

Πώς θα γίνεται η βασική συντήρηση του κήπου, ιδίως το ξεχορτάριασμα, τόσο μέσα στα κηποτεμάχια όσο και στις κοινές περιοχές (π.χ. δίπλα στους φράχτες και στους χώρους συγκέντρωσης);

Θα υπάρχουν κανόνες που θα πρέπει να σέβονται οι κηπουροί; Και αν ναι, πώς θα επιβάλλονται;

Θα πρέπει η ομάδα σας να αποκτήσει νομική μορφή και να σκεφτεί να αγοράσει τον χώρο του κήπου;

Συγκαλέστε την εναρκτήρια σύσκεψη

Αφού καταλήξετε με την οργανωτική επιτροπή στα βασικά χαρακτηριστικά του κήπου, συγκαλέστε την εναρκτήρια σύσκεψη με όλους τους υποψήφιους κηπουρούς που εξασφαλίσατε ώς εκείνη τη στιγμή. Μόλις ξεκινήσει η σύσκεψη, θα πρέπει να κάνετε τα εξής:

Αυτοσυστηθήτε και συστήστε την οργανωτική επιτροπή.

Εξηγήστε τι είναι ένας κοινοτικό κήπος και γιατί θέλετε να ξεκινήσετε έναν.

Ακούστε τις αντιδράσεις και τις πρώτες σκέψεις του κόσμου.

Φροντίστε να συζητηθούν τα εξής:

Τι είδους κήπο θέλετε. Παραδείγματος χάρη, έναν κοινό χώρο προς όφελος μιας συγκεκριμένης ομάδας (όπως για τροφοδότηση συσσιτίων ή ηλικιωμένων στη γειτονιά σας); Ή μήπως χωριστά κηποτεμάχια για οικογενειακή χρήση;

Ποιές ειδικές δεξιότητες μπορεί να προσφέρουν οι παρόντες – παραδείγματος χάρη, ένας δικηγόρος μπορεί να βοηθήσει (αν και δεν είναι αναγκαίο) στην κατάστρωση εγγράφων που έχουν σχέση με τη χρήση της γης.

Πόσο αποφασισμένοι είναι όλοι γι’ αυτή την προσπάθεια; Τα ζητήματα χρήσης της γης συχνά υποχρεώνουν να περάσει κανείς από γραφειοκρατικούς λαβυρίνθους. Η ομάδα σας θα χρειαστεί αποφασισμένους ανθρώπους για να βγάλουν πέρα αυτό το έργο.

Κανονίστε την επόμενη σύσκεψη και καθιερώστε μηνιαίες ίσως συσκέψεις.

Καθώς θα αναπτύσσονται τα ζητήματα, θα χρειαστείτε ένα χώρο για να συζητάτε τα πάντα με τα μέλη.

Η συμμετοχή στις συσκέψεις θα ποικίλει, αλλά καλό θα είναι να ξέρουν οι κηπουροί σας πως έχουν ένα βήμα για να θέτουν κάποια ζητήματα.

Αν κανείς δεν βλέπει την ανάγκη για μια σύσκεψη, ακυρώστε την.

Πάρτε τις διευθύνσεις, τα τηλέφωνα και τα email όλων πριν λήξει η σύσκεψη. Η επικοινωνία είναι το κλειδί της επιτυχίας ενός κοινοτικού κήπου. Φτιάξτε μια λίστα με τα στοιχεία των μελών για να μπορείτε να επικοινωνείτε κάθε φορά που χρειάζεται.

ΒΗΜΑ 2: ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΤΕ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Μερικοί κήποι είναι οικονομικά αυτάρκεις μέσω των συνδρομών των μελών. Συζητήστε με τα μέλη της ομάδας σας το κατά πόσο είναι πρόθυμοι να συνεισφέρουν και μέχρι ποιό ποσό.

Σκεφθείτε επίσης μήπως μπορείτε να βρείτε έναν ή δύο χορηγούς. Αν και είναι δύσκολο στη σημερινή κρίση να βρεθούν χορηγοί, ίσως κάποια επιχείρηση ή κάποιος ευκατάστατος φίλος σας να θελήσει να βοηθήσει. Συζητήστε μαζί του τι θα ήθελε να προσφέρει, όπως π.χ. γη, εργαλεία, σπόρους ή χρήμα.

Πριν αρχίσετε να συλλέγετε χρήματα, θυμηθείτε πως πρέπει να ανοίξετε ένα τραπεζικό λογαριασμό. Πρέπει να συζητήσετε με την ομάδα σας πού θα δαπανηθούν τα χρήματα και ποιός θα έχει πρόσβαση στον λογαριασμό.

ΒΗΜΑ 3: ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟΝ ΧΩΡΟ

Βρείτε τον χώρο

Η ανεύρεση κατάλληλου χώρου θα απαιτήσει χρόνο. Γι’ αυτό οπλιστείτε με υπομονή!

Κάντε μια αρχική έρευνα και φτιάξτε ένα κατάλογο με πιθανούς χώρους για την περίπτωση που η πρώτη σας επιλογή δεν οδηγήσει πουθενά. Όταν ψάχνετε για χώρο, κάντε τα εξής:

Καταγράψτε τη διεύθυνση ή την κοντινότερη διασταύρωση. Αυτό θα βοηθήσει να εντοπίσετε τον ιδιοκτήτη.

Μετρήστε την έκταση. Ο κήπος σας δεν χρειάζεται να είναι τεράστιος, αλλά θα χρειαστείτε χώρο για αρκετά κηποτεμάχια.

Βεβαιωθείτε πως τον βλέπει ο ήλιος και έχει νερό. Ο κήπος πρέπει να δέχεται 6 τουλάχιστον ώρες ήλιου κάθε μέρα και να βρίσκεται κοντά σε παροχή νερού.

Τεστάρετε το χώμα. Βεβαιωθείτε πως το έδαφος είναι εύφορο και κυρίως πως δεν είναι μολυσμένο.

Εξασφαλίστε τον χώρο

Μόλις εσείς και η οργανωτική επιτροπή βεβαιωθείτε πως βρήκατε τον κατάλληλο χώρο, θα χρειαστεί να κάνετε τα εξής:

Εντοπίστε τον ιδιοκτήτη του πιθανού χώρου (καλό είναι να κάνετε το ίδιο και για τις επόμενες επιλογές χώρου).

Καταλήξτε πόσα είσθε πρόθυμοι να πληρώνετε για ενοίκιο. Προσπαθήστε να πείσετε τον ιδιοκτήτη να σας τον νοικιάσει όσο φτηνότερα γίνεται. Οι περισσότερες πάντως ομάδες κοινοτικών κήπων στο εξωτερικό νοικιάζουν τον χώρο έναντι ενός ευρώ ή ενός δολαρίου τον χρόνο. Σε αντάλλαγμα προσφέρουν καθαριότητα του χώρου, φράξιμο, ένα πράσινο πνεύμονα σε ένα εγκαταλειμμένο οικόπεδο και τη χαρά στον ιδιοκτήτη πως έκανε μια καλή πράξη.

Από το Κτηματολόγιο ή άλλες πηγές βρήτε τα στοιχεία και τη διεύθυνση του ιδιοκτήτη. Μη σας απασχολεί εάν είναι δημόσια ή ιδιωτική γη – ακόμα και το δημόσιο μπορεί να σας παραχωρήσει προσωρινά μια έκταση που δεν χρειάζεται, εφ’ όσον βέβαια βγάλετε άκρη με τη γραφειοκρατία.

Γράψτε μια επιστολή στον ιδιοκτήτη (αρχίστε με την πρώτη σας επιλογή χώρου και αν η απάντηση δεν είναι ευνοϊκή, προχωρήστε στους επόμενους). Με την επιστολή σας:

Ζητήστε την άδεια να χρησιμοποιήσετε το ακίνητό του ως κοινοτικό κήπο. Πρέπει να του “πουλήσετε” την ιδέα σας, γι’ αυτό βάλτε τα δυνατά σας.

Κάντε ένα κατάλογο του τι θα κερδίσει η γειτονιά από τον κήπο και υπογραμμίστε ότι οι κηπουροί θα κρατάνε τον χώρο καθαρό και ξεχορταριασμένο.

Αν έχετε εξασφαλίσει κάποιους χορηγούς, πρέπει να τους αναφέρετε.

Λίγες μέρες μετά την αποστολή της επιστολής, κάντε στον ιδιοκτήτη ένα τηλεφώνημα ή επισκεφθείτε τον στο σπίτι του αν δεν απάντησε στο τηλέφωνο.

Αν ο ιδιοκτήτης σας πει όχι, προχωρήστε στον επόμενο του καταλόγου σας.

Μόλις ένας ιδιοκτήτης σας πει ναι, προχωρήστε στη σύνταξη του συμφωνητικού ενοικίασης. Μπορεί αυτό να ακούγεται δύσκολο, αλλά δεν είναι. Εν ανάγκη, αξιοποιήστε τις γνώσεις ενός φίλου ή γείτονα δικηγόρου.

Προσπαθήστε η ενοικίαση να είναι για τρία τουλάχιστον χρόνια, αν συμφωνεί ο ιδιοκτήτης.

Βεβαιωθείτε πως το συμφωνητικό περιλαμβάνει άρθρο που απαλλάσσει τον ιδιοκτήτη από κάθε ευθύνη για τυχόν ατυχήματα που ενδεχομένως συμβούν στον χώρο του κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Αυτό θα καθησυχάσει τον ιδιοκτήτη και θα διευκολύνει τη συμφωνία.

ΒΗΜΑ 4: ΟΡΓΑΝΩΣΤΕ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΑΣΤΕ ΤΟΝ ΧΩΡΟ


Μόλις εξασφαλίσετε τον χώρο, τότε αρχίζει η πραγματική απόλαυση της δημιουργίας του κοινοτικού σας κήπου.

Ο σχεδιασμός του κήπου

Όταν σχεδιάζετε τον κοινοτικό σας κήπο, ξεκινήστε χρησιμοποιώντας καντριγιέ χαρτί. Σχεδιάζοντας, πρέπει να έχετε κατά νου τα εξής:

Διάδρομοι. Οι κηπουροί θα χρειαστούν αρκετό χώρο για να περνούν και να μεταφέρουν τα εργαλεία, την κομπόστ και την κοπριά, καθώς και τη συγκομιδή του κήπου. Θα χρειαστούν κοινοί διάδρομοι μεταξύ κηποτεμαχίων και εσωτερικοί διάδρομοι ανάμεσα στα παρτέρια κάθε κηποτεμαχίου. Κάντε τους κοινούς διαδρόμους αρκετά φαρδιούς ώστε να αποφεύγονται ζημιές και εκνευρισμοί.

Ορίστε τα κηποτεμάχια. Οριστικοποιήστε το μέγεθος και τον αριθμό των κηποτεμαχίων.

Παιδικά κηποτεμάχια. Εάν έχετε αποφασίσει να συμπεριλάβετε παιδικά κηποτεμάχια, μην ξεχάσετε να αφιερώσετε ένα ειδικό τμήμα του κήπου γι’ αυτό τον σκοπό.

Φράχτης. Θα πρέπει να προβλέψετε και να κατασκευάσετε ένα φράχτη γύρω από τον κήπο για λόγους ασφαλείας και για να κρατάτε μακριά τα ζώα.

Αποθηκευτικοί χώροι. Πρέπει να προβλέψετε ένα μέρος για τη φύλαξη των εργαλείων και του υπόλοιπου εξοπλισμού, καθώς επίσης και περιοχή κομποστοποίησης και συγκέντρωσης της κοπριάς.

Παρτέρια λουλουδιών και θάμνων. Καλό είναι να φυτέψετε διακοσμητικά φυτά στην περίμετρο του κήπου γιατί αυτό θα βοηθήσει στις καλές σχέσεις με μη συμμετέχοντες γείτονες, αλλά και τις δημοτικές αρχές.

Η οργάνωση του κήπου

Η προετοιμασία του κήπου σας για φύτευση είναι απαιτητική δουλειά. Γι’ αυτό, επιστρατεύστε πολλούς εθελοντές!

Πρώτα απ’ όλα, ξοδέψτε μια ολόκληρη μέρα για τον καθαρισμό του κήπου. Εν ανάγκη νοικιάστε ένα βαρύ μηχάνημα, έναν εκσκαφέα λόγου χάρη, για να γίνει σωστά η δουλειά. Μόλις ο χώρος καθαριστεί, είναι ώρα να αρχίσει η πραγματική δουλειά:

Πριν απ’ όλα, καταστρώστε ένα πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο η ομάδα σας θα συγκεντρώνεται για να στήσει τον κήπο.

Συγκεντρώστε τους πόρους σας – χώμα, κομπόστ, κοπριά, εδαφοκάλυψη, πασσάλους, πλέγμα περίφραξης κλπ. Προσπαθήστε να εξασφαλίσετε δωρεάν υλικά από φίλους, χορηγούς, τοπικές επιχειρήσεις κ.ά.

Οργανώστε τους εθελοντές σε διάφορες ομάδες εργασίας. Μερικοί θα απλώσουν το χώμα, άλλοι θα χαράξουν τα όρια των κηποτεμαχίων ή θα κατασκευάσουν (αν χρειάζεται) υψωμένα παρτέρια, κάποιοι θα κατασκευάσουν τον φράχτη κλπ.

Αφού ετοιμαστούν όλα, βάλτε όλους τους κηπουρούς να μαρκάρουν τα κηποτεμάχιά τους.

Κατασκευάστε ένα στεγανό χώρο ανακοινώσεων για τις εκδηλώσεις του κήπου και για τα μηνύματα που θα κρατούν ενήμερα τα μέλη και για τη στρατολόγηση νέων κηπουρών.

ΒΗΜΑ 5: ΦΥΤΕΨΤΕ!

Ξεκινήστε αμέσως τη δουλειά! Φυτέψτε τα πρώτα σας λαχανικά και βοηθήστε τους πρωτάρηδες να φυτέψουν τα δικά τους.

Και μη ξεχάσετε να διοργανώστε μια εκδήλωση για να αναγνωριστεί η σκληρή δουλειά όλων όσων συνέβαλαν στο ξεκίνημα του κοινοτικού σας κήπου. Δεν πρέπει να σας διαφεύγει ότι οι κοινοτικοί κήποι υπάρχουν πάνω απ’ όλα για να δημιουργούν και να δυναμώνουν το κοινοτικό πνεύμα. Και οι ψυχαγωγικές εκδηλώσεις βοηθούν πολύ να κρατούν τον κόσμο ενθουσιασμένο.

ΒΗΜΑ 6: ΜΟΙΡΑΣΘΕΙΤΕ ΤΑ ΚΑΛΟΥΔΙΑ

Οι κήποι παράγουν, παράγουν και συνεχίζουν να παράγουν! Καλύπτουν τις οικογενειακές σας ανάγκες σε φρέσκα λαχανικά, αλλά κατά πάσα πιθανότητα η παραγωγή του κήπου σας θα αφήνει πλεόνασμα. Μερικοί επιλέγουν να μοιράζονται τα καλούδια που τους δίνει η γη με φίλους, συγγενείς και γείτονες. Άλλοι χαρίζουν τη σοδειά που περισσεύει σε τράπεζες τροφίμων, σε φιλανθρωπικές οργανώσεις και στα συσσίτια του Δήμου και της Εκκλησίας που προσφέρουν τρόφιμα ή ένα πιάτο φαί στους έχοντες ανάγκη.
Ίσως αξίζει επίσης να σκεφθείτε να οργανώστε εκπαιδευτικά σεμινάρια όπου θα μαθαίνετε άλλους πώς να στήσουν ένα κοινοτικό κήπο ή ακόμα και ένα δικό τους οικογενειακό κήπο στην αυλή τους.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Τα βασικά ενός κοινοτικού κήπου
Αν και πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις, η πείρα δείχνει πως ένας κοινοτικό κήπος θα πρέπει πάντοτε να διαθέτει:
Τουλάχιστον 15 κηποτεμάχια που καλλιεργούνται από μέλη της ομάδας.
Τα κηποτεμάχια πρέπει να βρίσκονται στο πιο ηλιόλουστο μέρος του κήπου.
Χωρίς κηποτεμάχια για ατομική συμμετοχή, είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη συμμετοχή της κοινότητας.
Τα κηποτεμάχια με υψωμένα παρτέρια, που είναι πιο ακριβά, δεν πρέπει να έχουν πλάτος μεγαλύτερο από 120 εκατοστά (για να διευκολύνεται η πρόσβαση στα φυτά και από τις δύο μεριές χωρίς να χρειάζεται να πατήσει κανείς πάνω στο παρτέρι) και μήκος 2,4 με 3,6 μέτρα. Συνιστάται να κατασκευάζετε τα υψωμένα παρτέρια σας στις τυποποιημένες διαστάσεις της διαθέσιμης ξυλείας ή έστω σε διαστάσεις που μπορεί η ξυλεία να κοπεί χωρίς μεγάλη φύρα.
Τα κανονικά κηποτεμάχια μπορούν να έχουν διαστάσεις από 3 Χ 3 μέτρα έως 6 Χ 6 μέτρα. Οι διάδρομοι μεταξύ παρτεριών και κηποτεμαχίων πρέπει να έχουν πλάτος τουλάχιστον 90 έως 120 εκατοστά για να χωράνε τα καροτσάκια.
Το χώμα τόσο στα υψωμένα παρτέρια όσο και στα κανονικά κηποτεμάχια πρέπει να βελτιώνεται με χωνεμένη κομπόστ ή κοπριά για να ενισχυθεί η γονιμότητα και να αυξηθεί η περιεκτικότητά του σε οργανική ύλη.
Ένα απλό ποτιστικό σύστημα με μια σωλήνα κάθε τέσσερα κηποτεμάχια.
Το πότισμα με το χέρι με σωλήνα είναι το πιο πρακτικό και οικονομικό σύστημα για τα χωριστά κηποτεμάχια – και σχεδόν απαραίτητο όταν ξεκινάτε τα φυτά από σπόρους.
Το πότισμα στάγδην ή με σωλήνα εμποτισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις περιοχές του κήπου για μεταφυτευμένα και ριζωμένα φυτά, αλλά κυρίως για βαθύρριζα οπωροφόρα δέντρα και διακοσμητικά φυτά.
Αν κανείς από την ομάδα σας δεν έχει γνώσεις για το πότισμα, καλό είναι να καταφύγετε σε κάποιον ειδικό όταν σχεδιάζετε το ποτιστικό σας σύστημα – παραδείγματος χάρη, σε κατάστημα ποτιστικών συστημάτων ή στο φυτώριο που σας προμηθεύει με φυντάνια.
Ένα φράχτη με ύψος 2,4 μέτρα περιμετρικά με πύλη για φορτηγά.
Από την εμπειρία μας, ένας τέτοιος φράχτης είναι το κλειδί της επιτυχίας.
Μην υπολογίζετε ότι θα εκμηδενίσετε όλες τις πράξεις βανδαλισμού ή κλοπής, αλλά ο φράχτης θα βοηθήσει να τις κρατήσετε σε ανεκτά επίπεδα.
Μια αποθήκη εργαλείων ή άλλη κατασκευή για τη φύλαξη εργαλείων, εφοδίων και υλικών.
Τα ανακυκλωμένα μεταλλικά κοντέινερ γίνονται εξαιρετικοί αποθηκευτικοί χώροι και δεν καταστρέφονται από βανδαλισμούς.
Πάγκους ή τραπέζια πικνίκ όπου οι κηπουροί μπορούν να καθίσουν, να χαλαρώσουν και να κάνουν διάλειμμα – υπό σκιά.
Αν δεν υπάρχουν δέντρα με σκιά στον κήπο, μια απλή κρεβατωσιά μπορεί να κατασκευαστεί από ξύλο ή σωλήνα για να σκαρφαλώσουν αναρριχητικά φυτά – όπως μπουκαμβίλια, κλήμα, αγιόκλημα κ.ο.κ.
Μια επιγραφή με το όνομα του κήπου, τους χορηγούς (αν υπάρχουν) και το όνομα και τηλέφωνο του υπευθύνου για περισσότερες πληροφορίες.
Μια κοινή περιοχή κομποστοποίησης για όλους τους κηπουρούς.
Οι ξύλινες παλέτες είναι εύκολο να βρεθούν και όταν τις στήσουμε όρθιες ανά τρεις σε σχήμα Π και καλύψουμε το εσωτερικό με συρμάτινο πλέγμα, φτιάχνουν έξοχα δοχεία κομποστοποίησης.
Δείγμα κανόνων του κοινοτικού κήπου
Ένας κοινοτικός κήπος μπορεί να αποκτήσει νομική μορφή σωματείου ή μη κερδοσκοπικής εταιρείας. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα χρειαστείτε δικηγόρο που θα τακτοποιήσει όλες τις λεπτομέρειες. Εάν, αντίθετα, επιλέξετε τον μη-τυπικό δρόμο, τότε όλα θα έχουν τον χαρακτήρα μιας ιδιωτικής συμφωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας και θα βασίζονται στο αληθινό πνεύμα κοινότητας, συνεργασίας, καλής πίστης και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Εντούτοις ένας απλός κανονισμός, τον οποίο θα υπογράφει κάθε μέλος που θα γίνεται δεκτό, είναι απαραίτητος για να θυμίζει τι δεσμεύεται να πράττει ο καθένας όσο είναι μέλος της ομάδας.
Στον κανονισμό του κοινοτικού κήπου θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι παρακάτω υποχρεώσεις των μελών – ή έστω εκείνες που ταιριάζουν καλύτερα στον δικό σας κήπο:
Θα καταβάλλω κάθε χρόνο συνδρομή ……. ευρώ (ή δραχμών) για την κάλυψη των εξόδων του κήπου. Η συνδρομή καταβάλλεται τον Ιανουάριο κάθε έτους ή κατά την εγγραφή μου ως μέλος.
Θα έχω φυτέψει τα λαχανικά που επιλέγω μέχρι τις (ημερομηνία) και θα διατηρώ φυτεμένο το κηποτεμάχιό μου ολόκληρο το καλοκαίρι.
Αν χρειαστεί να εγκαταλείψω το κηποτεμάχιό μου για οποιονδήποτε λόγο, θα ειδοποιήσω εγκαίρως την οργανωτική επιτροπή.
Θα ξεχορταριάζω τακτικά το κηποτεμάχιό μου, καθώς και την περιοχή που το περιβάλλει.
Αν δεν φροντίζω το κηποτεμάχιό μου, η οργανωτική επιτροπή θα μου δώσει προθεσμία μιας εβδομάδας για να το καθαρίσω. Αν δεν κάνω τίποτα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα, συμφωνώ να δοθεί σε άλλον το κηποτεμάχιο ή να φρεζαριστεί.
Δεν θα αφήνω να μαζεύονται σκουπίδια και παλιόχαρτα στο κηποτεμάχιό μου ούτε στους γειτονικούς διαδρόμους και φράχτες.
Θα συμμετέχω στο φθινοπωρινό καθάρισμα του κήπου.
Θα φυτεύω ψηλά φυτά σε σημεία που δεν θα σκιάζουν τα γειτονικά κηποτεμάχια.
Θα μαζεύω μόνο τη δική μου σοδειά, εκτός αν μου δοθεί άδεια από άλλον χρήστη κηποτεμαχίου να μαζέψω λαχανικά από το δικό του.
Συμφωνώ να δουλέψω εθελοντικά …….. ώρες κάθε χρόνο για τις αναγκαίες κοινές εργασίες στον κήπο (επισυνάπτεται κατάλογος με τις εθελοντικές εργασίες για τον κήπο).
Δεν θα φέρνω οικιακά ζώα στον κήπο.
Συμφωνώ πως ούτε η ομάδα του κήπου ούτε η οργανωτική επιτροπή ούτε ο ιδιοκτήτες της γης είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις μου. Για τον λόγο αυτό, δεν τους θεωρώ, ούτε θα τους θεωρήσω στο μέλλον, υπεύθυνους για κάθε υπαιτιότητα, βλάβη, απώλεια ή απαίτηση που τυχόν θα προκύψει σε σχέση με τη χρήση του κήπου από εμένα ή οποιονδήποτε από τους επισκέπτες μου.
Η αίτηση συμμετοχής
Κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλλει στην οργανωτική επιτροπή μια αίτηση συμμετοχής στην ομάδα. Η αίτηση δεν γίνεται για να δημιουργείται γραφειοκρατία (άλλωστε πόσοι θα είναι οι υποψήφιοι…) αλλά για να υπάρχουν κάπου τα στοιχεία επικοινωνίας με το νέο μέλος. Ούτε χρειάζεται να είναι φιγουράτη η αίτηση. Πρέπει πάντως να περιλαμβάνει περίπου τις παρακάτω πληροφορίες:

Ονοματεπώνυμο
Διεύθυνση, ταχ. κωδ.
Τηλέφωνο
Κινητό
Προτιμητέο κηποτεμάχιο 1 2 3 4
Θα ήθελα ένα κηποτεμάχιο δίπλα στον φίλο/η μου.… .… .… .… .… …
Τσεκάρετε ποιά ισχύουν για σας:
Είμαι ηλικιωμένος/η
Είμαι άτομο με σωματικά προβλήματα
Είναι η πρώτη φορά που θα ασχοληθώ με την κηπουρική 

Βανδαλισμοί

Οι βανδαλισμοί είναι ο φόβος των κοινοτικών κηπουρών. Θα βρεθούν μερικοί καλοθελητές που μπορεί να τρυπήσουν τον φράχτη τη νύχτα, να ξεριζώσουν μερικά μαρούλια, να κλέψουν δυό-τρία κιλά τομάτες ή να κάνουν άλλες πιο εκτεταμένες ζημιές. Εντούτοις ο φόβος των κηπουρών τείνει να μεγαλοποιήσει τις πιθανές ζημιές. Για να αποτρέψετε τους βανδαλισμούς, καλό θα είναι να υιοθετήσετε τις παρακάτω δοκιμασμένες μεθόδους:

Φτιάξτε μια τεμπέλα για τον κήπο. Κάντε έτσι γνωστό σε ποιούς ανήκει ο κήπος και ότι πρόκειται για ένα πρόγραμμα της γειτονιάς.

Οι φράχτες μπορεί να γίνουν από οποιοδήποτε υλικό. Από τη μια πλευρά λειτουργούν σαν όρια της ιδιοκτησία και από την άλλη αποθαρρύνουν την παράνομη είσοδο. Οι χαμηλοί φράχτες και οι φράχτες από κοτετσόσυρμα είναι μόνο για να κρατάνε έξω από τον κήπο σκύλους και άλλα ζώα.

Δημιουργήστε ένα σκιερό χώρο συναντήσεων μέσα στον κήπο ώστε να γίνεται γνωστή η παρουσία σας.
Από το ξεκίνημα, προσκαλέστε όλη τη γειτονιά να συμμετάσχει. Τα άτομα που αποκλείονται από τον κήπο είναι δυνητικοί βάνδαλοι.

Προσκαλέστε τα παιδιά της γειτονιάς να ’ρθουν να μάθουν πώς να καλλιεργούν. Τα παιδιά αυτά θα είναι οι καλύτεροι προστάτες του κήπου.

Φυτέψτε τριανταφυλλιές και άλλα αγκαθωτά φυτά κατά μήκος του φράχτη για να εμποδίσετε όσους σκαρφαλώνουν σ’ αυτόν.

Γίνετε φίλοι με τους γείτονες που τα παράθυρά τους βλέπουν στον κήπο. Φιλέψτε τους λουλούδια και λαχανικά για να έχουν τον νου τους.
Μαζεύετε όλα τα ώριμα φρούτα και λαχανικά σε καθημερινή βάση για να αποθαρρύνετε το παράνομο μάζεμα τους.
Φυτέψτε πατάτες, άλλα ριζόφυτα και αντιδημοφιλή λαχανικά, όπως το λάχανο, κατά μήκος του φράχτη ή των διαδρόμων.
Φυτέψτε βυσσινί ποικιλίες κουνουπιδιού και φασολιών ή άσπρες μελιτζάνες για να μπερδέψετε τους βανδάλους.
Φυτέψτε ένα “κήπο βανδάλων” στην είσοδο. Βάλτε μια ταμπέλα που γράφει: “Αφού πρέπει να πάρεις τρόφιμα, τουλάχιστον πάρε από εδώ”. Γράψτε και στα αγγλικά για τους μετανάστες: “If you must take food, please take it from here”.

Κηπουροί που τα εγκαταλείπουν

Παραδοσιακά, οι κοινοτικοί κήποι έχουν υψηλούς ρυθμούς αντικατάστασης κηπουρών. Πολλοί υπογράφουν για κηποτεμάχιο και δεν συνεχίζουν ή πάνε διακοπές και δεν ξαναεμφανίζονται στον κήπο μετά την επιστροφή τους. Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι η κηπουρική είναι σκληρή δουλειά για μερικούς, ιδίως μέσα στις καλοκαιρινές ζέστες. Γι’ αυτό πρέπει να έχετε στον κανονισμό του κοινοτικού σας κήπου έναν όρο που θα λέει ότι οι κηπουροί χάνουν το δικαίωμα να έχουν κηποτεμάχιο εάν δεν φυτέψουν εντός ενός μηνός ή αν δεν συντηρούν τον κήπο τους. Παρότι πρέπει να δίνεται στους κηπουρούς κάθε ευκαιρία να συνεχίσουν, εάν ύστερα από αρκετές ειδοποιήσεις (με επιστολή ή τηλέφωνο) τίποτα δεν αλλάζει, τότε είναι καιρός να δοθεί σε άλλον το κηποτεμάχιο.

Καλό είναι λοιπόν κάθε χρόνο η οργανωτική επιτροπή να πραγματοποιεί μια εκστρατεία ανανέωσης των μελών της ομάδας κάνοντας επαφές με ενορίες της περιοχής και άλλες ομάδες, τοιχοκολλώντας αγγελίες και γενικά προωθώντας τον κήπο και τα διαθέσιμα κηποτεμάχια.

Ανθρώπινα προβλήματα και λύσεις

Οι θυμωμένοι γείτονες και οι κακοί κηπουροί μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα σε ένα κοινοτικό κήπο. Συνήθως τα δύο αυτά προβλήματα συνδέονται μεταξύ τους. Οι γείτονες διαμαρτύρονται στην αστυνομία ή το δημαρχείο για βρώμικους και ακατάστατους κήπους ή για οχλαγωγία και τραμπουκισμούς.
Οι περισσότεροι κήποι δεν σηκώνει να έχουν κακές σχέσεις και προβλήματα με γείτονες, τοπικούς πολιτικούς, την αστυνομία ή πιθανούς χορηγούς. Γι’ αυτό τον λόγο, καταστρώστε εξαρχής προσεκτικά τον κανονισμό του κήπου σας ώστε να υπάρχουν διαδικασίες αποβολής μελών όταν τα κηποτεμάχιά τους δεν είναι καθαρά και περιποιημένα ή όταν δεν τηρούν τις ώρες κοινής ησυχίας και γενικά όταν η συμπεριφορά τους ενοχλεί και δημιουργεί προβλήματα στους υπολοίπους. Ένας καλά οργανωμένος κήπος με καλή ηγεσία και αποφασισμένα μέλη μπορεί να ξεπεράσει όλα σχεδόν τα εμπόδια.


Απέναντι Όχθη











Share on Google Plus

About Απέναντι Όχθη

    Blogger Comment
    Facebook Comment